"Prawie w środku obwodu wadowskiego między borami i poszarpanemi ku Skawie pagórkami, ukryła się wieś Mucharz. Ważna to osada, bo ci o niej szeroko i daleko prawią - nawet góral z pod Babiej góry i chłop z Nadwiśla od Zatora, powie ci: że przed wiekami to praojce jego do Mucharskiej parafii należeli, bo i tam ku górom i tu ku Wiśle (kiedy to jeszcze tynieckie wieże nie siedziały na jesiotrowej skale), nie było kościołów, tylko w borach: mucharskim nad Skawą i bulowskim nad Sołą. Obie te świątynie przechowały późniejsze piśmienne podania, wskazujące iż je św. Wojciech postawił i sam pierwszy spełnił w nich świętą ofiarę." *

Najdawniejsze dzieje Mucharza związane są prawdopodobnie z okresem istnienia Państwa Wiślan. W 1179 roku tereny obecnego Beskidu Małego wraz z Oświęcimiem i innymi grodami, należące do ziemi krakowskiej, przeszły na podstawie darowizny Kazimierza Sprawiedliwego do dzielnicy śląskiej. W tym czasie postępowało osadnictwo tych ziem idące od ujścia Skawy w górę jej biegu.

W 1254 roku Mucharz został lokowany, książę Bolesław Wstydliwy, nadaniem z Korczyna, przekazał wieś Klasztorowi Norbertanek ze Zwierzyńca pod Krakowem, które były właścicielkami Mucharza aż do okresu rozbiorów. W 1389 r. książę oświęcimski Jan ponownie wydał dokument erekcyjny i dotacyjny (po splądrowaniu kościoła przez rabusiów i zaginięciu starych przywilejów).

Skawce - leżące na pograniczu Beskidu Małego i Średniego, nad Skawą - zostały lokowane w 1422 roku, Świnna Poręba w roku 1529. Jaszczurowa - ciągnąca się wzdłuż potoku Jaszczurówka wąską doliną w stronę Leskowca, między Jedlicznikiem a Suszycą - założona została w 1333 roku przez Mikołaja z Benkowic, a Koziniec - położony na stokach Żaru istnieje od 1540 roku. Pięknie usytuowane pomiędzy wzniesieniami Beskidu Zagórze znane jest od 1389 roku, kiedy dziedzicem był tam Mikołaj Zagórski.

W 1772 roku gmina wraz z resztą Małopolski została zagarnięta przez Austrię w I rozbiorze Polski. W 1782 roku, w wyniku reform kościelnych cesarza Józefa II, Mucharz został skonfiskowany i sprzedany Tomaszowi Wilkońskiemu z Jaszczurowej. Dobra te odziedziczył po nim siostrzeniec Józef Pisarzewski. Kolejnymi właścicielami Mucharza byli: w XIX stuleciu Dominik Knesek, a w latach 1882-1945 rodzina Tetschlów. W Mucharzu urodziła się, pracowała jako nauczycielka i kierownik szkoły Janina Barbara Górkiewiczowa (1921-1986), pisarka i autorka licznych powieści i książek dla młodzieży. (RK)

Zobacz także:

• Zabytki gminy
• Szlaki turystyczne
• Atrakcje turystyczne w Gminie Mucharz i okolicy
• Janina Barbara Górkiewiczowa
• Strona o Janinie Barbarze Górkiewiczowej
• Ślady Przeszłości w Gminie Mucharz

* Łepkowski J., Przegląd zabytków przeszłości z okolic Krakowa", Warszawa 1863